Czym jest hejt?
Hejt czyli agresywne oraz nienawistne zachowania wobec innych w formie słownej lub pisemnej, staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem, zwłaszcza w dobie mediów społecznościowych. Młodzi ludzie, są szczególnie narażeni na ten problem, gdyż ich tożsamość, poczucie własnej wartości oraz umiejętności społeczne dopiero się rozwijają.
Jak może wyglądać hejt?
- Trolling: nękanie, sarkastyczne uwagi, prowokacja, po to by wywołać emocjonalną reakcję
- Cyberhejt: prześladowanie w social mediach przez np. złośliwe komentarze, memy, filmiki, po to by ośmieszyć osobę nękaną.
- Hejt w świecie rzeczywistym (offline): np. plotki, wykluczanie z grupy czy wyśmiewanie wyglądu, zainteresowań, orientacji seksualnej, pochodzenia… Występować może w szkole, w grupach rówieśniczych, na ulicy itd.
Jakie są skutki hejtu?
Izolacja społeczna: Osoby prześladowane często wycofują się z życia towarzyskiego, boją się relacji z innymi i tracą zaufanie do ludzi, przez co trudniej im nawiązywać relacje.
Psychiczne i emocjonalne konsekwencje: Ofiary hejtu mogą doświadczać lęku, depresji, niskiego poczucia własnej wartości, wycofania społecznego, a w skrajnych przypadkach myśli samobójczych.
Samotność i wykluczenie: wykluczanie z grupy rówieśniczej może prowadzić do samotności i poczucia odrzucenia.
Problemy w nauce: hejt może prowadzić do trudności z koncentracją, obniżonej motywacji do nauki, a także unikania szkoły.
Problemy zdrowotne: długotrwały stres, na który narażone są osoby doświadczające hejtu może prowadzić do takich objawów: jak bóle głowy, zaburzenia snu czy bóle brzucha.
Dlaczego hejterzy hejtują? Przyczyny hejtu
Anonimowość internetu: hejt w internecie znacznie częściej jest bardziej brutalny, gdyż osoby nękające mogą czuć się bezkarne dzięki poczuciu anonimowości, którą oferuje internet.
Brak odpowiednich wzorców zachowań: niektóre osoby nie mają wzorców empatii, szacunku dla innych lub są świadkami agresywnych zachowań w swoim otoczeniu (np. w domu, w mediach), co przyczynia się do rozwoju hejtu.
Niskie poczucie własnej wartości: osoby, które czują się niepewne, mogą próbować budować swoje ego, poniżając innych.
Presja grupy rówieśniczej: czasami młodzież angażuje się w hejt, po to żeby zyskać akceptację swoich rówieśników lub stać się częścią grupy.
Gdzie szukać pomocy, gdy ktoś hejtuje!
Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka
Szukasz eksperta, psychologa, psychiatry?
Skorzystaj z pomocy w naszym Centrum Psychologiczno-Psychoterapeutycznym
Jak sobie radzić z hejtem?
Nie odpowiadać agresją: choć może być to trudne, odpowiadanie hejterom tylko wzmacnia ich działania. Najlepiej ignorować lub blokować (w internecie) hejterów.
Zgłaszanie hejtu: w przypadku hejtu online warto korzystać z mechanizmów zgłaszania nadużyć dostępnych na platformach społecznościowych.
Wsparcie emocjonalne: istotne jest, aby ofiary hejtu mogły rozmawiać o swoich doświadczeniach z zaufanymi osobami – rodzicami, nauczycielami, psychologami. To właśnie oni mogą pomóc w radzeniu sobie z sytuacją.
Co zrobić jeśli dziecko doświadcza hejtu?
Po pierwsze nie należy bagatelizować jego słów. Zanim zostanie podjęta decyzja o zgłoszeniu hejtu bardzo ważne jest, by zabezpieczyć dowody jego występowania. Mogą to być zrzuty ekranu, linki, otrzymywane przez dziecko komentarze/ wiadomości.
W przypadku doświadczania hejtu w świecie online, można zachęcać dziecko do skorzystania z możliwości zgłoszenia hejtu na platformie oraz zablokowania osoby nękającej. Można również skontaktować się z administracją portalu w celu usunięcia obraźliwych treści.
Jeśli dziecko doświadcza hejtu w szkole należy zgłosić to wychowawcy lub dyrekcji. Często w szkołach istnieją procedury przeciwdziałania przemocy oraz możliwe jest uzyskania wsparcia psychologicznego.
Jak rodzice mogą pomóc radzić sobie z hejtem?
Najważniejsze dla dziecka jest poczucie, że może liczyć na swojego rodzica. Rodzic powinien budować poczucie wartości dziecka oraz budować jego pewność siebie.
Kluczowe jest budowanie zaufania i dobrej komunikacji z dzieckiem. Można to zrobić poprzez przede wszystkim uważne słuchanie dziecka bez oceniania i osądzania go czy też bagatelizowania jego problemów. Ważne by być wówczas wspierającym i empatycznym.
Bardzo ważne jest również regularne rozmawianie z dzieckiem i utrzymanie z nim szczerej i otwartej komunikacji. Można to robić poprzez pytanie dziecka, co dzieje się w jego życiu, w szkole, wśród grona znajomych. Warto także rozmawiać z dzieckiem o hejcie. Wyjaśnić czy on jest i jakie zachowania, słowa nie są akceptowalne.
Dobrze jest jeśli od najmłodszych lat dziecko jest uczone rozpoznawania emocji swoich i później rozpoznawania jak zachowania/ słowa mogą wpływać na innych ludzi.
Kolejną istotną kwestią jest obserwacja zmian w zachowaniu dziecka. Należy zwrócić na to szczególną uwagę, gdy staje się ono wycofane, smutne, apatyczne, rozdrażnione.
Psycholodzy dziecięcy w Centrum Psychologiczno-Psychoterapeutycznym w Bielsku-Białej:
mgr Katarzyna Kołodziej-Kwaśny
Psycholog w trakcie 4-letniej Szkoły Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej. Ukończyła także studia podyplomowe z zakresu Przygotowania Pedagogicznego, Resocjalizacji i Socjoterapii, a także Zarządzania Zasobami Ludzkimi.
mgr Marzena Tomiczek
psycholog w trakcie szkolenia w psychoterapii, terapeuta uzależnień, diagnosta MOXO. Jest osobą komunikatywną, empatyczną i wspierającą. Szybko nawiązuje kontakt z ludźmi.
mgr Aurelian Malik
psycholog, terapeuta behawioralny, z kilkunastoletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi, młodzieżą i rodzinami zarówno w placówkach edukacyjnych, jak i w placówkach klinicznych.